kwidzyn logo

Mennonici, osiedlając się od XVI wieku na Żuławach, stali się współgospodarzami tej ziemi trwając na niej aż do zakończenia drugiej wojny światowej. Przyczynili się w wielkim stopniu do powstania specyficznego krajobrazu – nie tylko architektonicznego, ale i kulturowego.

 

Przedstawiono zarys historii mennonitów jako społeczności zintegrowanej wokół swego wyznania. Mennonityzm kształtował się około połowy XVI wieku na marginesie szerszego ruchu protestanckiego rozwijającego się w Niderlandach i północnych Niemczech i wiąże się z postacią Menno Simonsa.

Mennonici opuszczali Niderlandy uchodząc przed niepokojami i wojnami religijnymi. Przybywali do Prus Królewskich, gdzie zyskali prawo osiedlenia – włączeni zostali w proces zagospodarowania depresyjnych ziem żuławskich; liczyć również mogli na tolerancję dla swego wyznania.

W krajobrazie nadwiślańskim odnaleźć można zachowane budynki zgrupowane w tzw. zagrodach holenderskich, okazałe domy podcieniowe, budowle o przeznaczeniu gospodarczym i nieliczne świątynie mennonickie. Te najstarsze, drewniane, pozostały jedynie na fotografiach i w pamięci okolicznych mieszkańców.

Społeczność mennonitów pozostawiła po sobie cmentarze. Ocalałe nagrobki prezentują niezwykłe bogactwo form (z najczęściej występującą stelą) i dekoracji o bogatej symbolice. Cennym znaleziskiem ostatnich lat są nagrobki z kamieni polnych z wykuwanymi inskrypcjami, pochodzące z przełomu XVII i XVIII wieku.

Na wystawie zaprezentowano zachowane ślady obecności mennonitów – zabytki kultury materialnej, dokumenty rękopiśmienne, drukowane, przedstawienia ikonograficzne, fotografie, mapy. Zabytki pochodzą ze zbiorów muzealnych, archiwów, bibliotek i kolekcji prywatnych (Archiwum Państwowego w Gdańsku, Biblioteki Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Archeologiczno – Historycznego w Elblągu, Muzeum Żuławskiego w Nowym Dworze Gdańskim, Muzeum w Kwidzynie – Oddział Muzeum Zamkowego w Malborku, Mennonitischer Geschichtsverein e.V.; Panów Pawła Fietkiewicza i Franka Wiehlera).

Wystawę można oglądać w salach muzeum kwidzyńskiego do 15 października br.

Poprzedni artykułPrzebudowa ul. Sportowej
Następny artykułNowe boiska